Facebook

Twitter

YouTube

ul. Wały J. Dąbrowskiego 2, 63-900 Rawicz, tel. +48 222 500 115

Kleszcze

uwaga kleszce

      Kleszcze najliczniej zamieszkują tereny łąk i zarośli na pograniczu lasów liściastych. Aktywność kleszczy zależy od temperatury otoczenia. Wzrost temperatury powoduje wzrost aktywności kleszczy, która w Polsce rozpoczyna się na przełomie marca i kwietnia i trwa do października–listopada. Szczyt aktywności kleszczy przypada na okresy: maj–czerwiec oraz wrzesień–październik, jednak choroby odkleszczowe są zgłaszane przez cały rok.

Kleszcze rozpoznają swoje ofiary po zapachu, ciepłocie ciała oraz wydychanym dwutlenku węgla. Kleszcze są mało mobilne. Larwy przebywają zwykle pod źdźbłami trawy, nimfy w zaroślach, a postaci dojrzałe pod liśćmi drzew. Gdy wyczują ofiarę kleszcze biernie spadają spod liści. Wybór żywiciela zależy od stadium rozwojowego kleszcza. Spadający kleszcz chwyta się skóry lub odzieży ofiary i szuka miejsca pokrytego cienką skóra, wilgotnego i dobrze ukrwionego. Tam wgryza się w skórę. U ludzi najchętniej wybiera miejsca pod kolanami, pod pachą, okolice karku oraz nasady włosów.

Najskuteczniejszą metodą uniknięcia pogryzienia przez kleszcze jest unikanie terenów ich częstego występowania, a w przypadkach, kiedy jest to niemożliwe, należy stosować nieswoiste metody zapobiegania ugryzieniom przez kleszcze. Metody zmniejszenia ryzyka ukąszenia przez kleszcze można podzielić na działania środowiskowe i sposoby ochrony osobistej. Najskuteczniejsze są działania kompleksowe, które obejmują różne rodzaje ochrony.

Ryzyko ukąszeń przez kleszcze mogą zredukować działania środowiskowe, które zmniejszają liczebność populacji kleszczy występujących na danym terenie. Zmniejszeniu liczebności kleszczy sprzyja ograniczanie populacji zwierząt wolno żyjących, które są głównymi żywicielami kleszczy, takich jak gryzonie, np. myszy oraz likwidowanie ulubionych siedlisk kleszczy. Walka z gryzoniami pośrednio chroni zatem przed ugryzieniami przez kleszcze. Skutecznym działaniem jest tworzenie przeszkód dla migracji ich żywicieli, gdyż kleszcze są mało ruchliwe, np. ogradzanie siedlisk ludzkich położonych w pobliżu lasu. Do prostych działań, które pogarszają warunki do rozwoju kleszczy należą: regularne, niskie koszenie trawy wokół domów, które sąsiadują z kompleksami leśnymi oraz usuwanie zarośli.

Gdy wybieramy się na teren zamieszkiwany przez kleszczce należy stosować wszelkie metody zapobiegania ukąszeniom przez kleszcze. Środki ochrony osobistej są proste, ważne by były zawsze stosowane. Należy do nich noszenie jasnych ubrań dobrze osłaniających skórę. Odzież powinna mieć długie rękawy z obcisłymi mankietami. Należy nakładać długie spodnie z wąskimi nogawkami, które trzeba włożyć w skarpety. Buty powinny mieć wysokie cholewki, które wystają nad poziom trawy. Dodatkowo można zastosować środki, które odstraszają kleszcze, dostępne w aptekach.

Zmniejszanie ryzyka zakażenia polega na jak najszybszym usunięciu kleszcza, który przyczepił się do skóry. Z tego powodu wskazane jest codzienne, dokładne oglądanie ciała po powrocie z terenu, gdzie można się zetknąć z kleszczami. Im szybciej zostanie usunięty kleszcz, tym mniejsze jest ryzyko zakażenia zarówno boreliozą, najczęstszą chorobą przenoszoną przez kleszcze w Polsce, jak i pozostałymi chorobami odkleszczowymi. W pierwszych 24 godzinach ryzyko przeniesienia czynników zakaźnych jest stosunkowo małe, znacznie zwiększa się dopiero po około 24 godzinach.

Najlepiej jest usunąć kleszcza mechanicznie za pomocą pęsety z cienkimi końcami. Najtrudniejsze do usunięcia są małe larwy lub nimfy oraz duże, opite krwią samice kleszczy. Najważniejsze jest, by uchwycić kleszcza za głowę możliwie jak najbliżej skóry oraz uniknąć uciśnięcia tułowia. Szczegóły przedstawiono na zdjęciach. Miejsce wkłucia można umyć wodą z mydłem, a następnie zdezynfekować ranę za pomocą 70% alkoholu lub jodyny. Powinno się także umyć ręce oraz zdezynfekować pęcetę użytą do zabiegu.

wyjmowanie kleszcza

Usuniętego kleszcza należy traktować jak materiał zakaźny. Najprościej pozbyć się go przez wyrzucenie do toalety. W razie wątpliwości, co do gatunku stawonoga można umieścić usuniętego kleszcza w szczelnym pojemniku, np. fiolce po tabletkach. Należy uważać, by nie doszło do kontaktu kleszcza ze zranieniem, np. na rękach oraz błonami śluzowymi. Następnie należy dokładnie umyć ręce wodą z mydłem. Nigdy nie należy miażdżyć usuniętego kleszcza w palcach.

Mapa strony

Mapa zagrożeń